Gierłoż, Mamerki
Gierłoż to miejsce,które Adolf Hitler obrał sobie za kwaterę główną. To tutaj pobudowano prawdziwe betonowe miasto ,w którym stacjonowało wojsko i mieszkali niemieccy wojskowi oficjele. Wojenne kwatery,otoczone i dobrze zamaskowane dziką przyrodą miały stanowić strategiczne miejsca dowodzenia,a jednocześnie schronienia dla wodza III Rzeszy i jego świty ( Goebels,Goering,Borman,Himmler i inni). Jadąc tam wyobrażalismy sobie,że bunkry to budowle raczej osadzone w głębi ziemi,zamaskowane z wierzchu. Tymczasem zobaczyliśmy potężne betonowe budowle wyniesione nad poziom ziemi. Było to dla nas sporym zaskoczeniem,choć po zwiedzeniu poniemieckich sztolni na Dolnym Śląsku powinniśmy już wiedzieć,że beton był ulubionym budulcem Niemców w tamtych czasach. W swoim Wilczym Szańcu Hitler czuł się pewnie i bezpiecznie. Nie sądził zapewne,że to tutaj właśnie będzie miał miejsce zamach na jego życie. Dokonał tego 20 lipca 1944r.pułkownik Claus von Stauffenberg,który wniósł na naradę teczkę z bombą z opóźnionym zapłonem. Niestety,z powodu niefortunnego postawienia teczki,zamach nie powiódł się, wybuch bomby nie zabił ,a jedynie poranił Hitlera.Wyrok śmierci został natomiast wydany na zamachowca. W dalszych aresztowaniach śmierć poniosło ok 180 osób podejrzanych o związek z puczem i zamachem. Wydarzenie to było jednak ewenementem,ponieważ zawiódł znakomity system zabezpieczeń,rozbudowany wokół kwater: zaminowane pola,schrony z płaszczami z żelbetonu,siatki maskujące,sztuczne drzewa,podwójne ogrodzenia z siatki drucianej, pełne przygotownie kwatre na wypadek zagrożenia ( agregaty prądotwórcze,własne ujęcia wody,ogrzewanie,bezpośrednie połączenie telefoniczne z Berlinem,bocznica kolejowa). Na terenie Wilczego Szańca Hitler przebywał od 1941r. do 1944r. Wyjechał,gdy front przesunął się niebezpiecznie blisko.Razem z nim wywieziono z kwatery wszelką dokumentację,a w styczniu 1945r.wysadzono i zniszczono większość obiektów zacierając ślady. Do dzisiaj nie jest znane pełne rozplanowanie wszystkich kwater.
Parking jest spory,ale płatny. Na terenie obiektu jest WC, strzelnica,bezpłatne kino przedstawiające film o Wilczym Szańcu.Można kupic pamiątki,wynająć przewodnika ( czekamy aż uzbiera się grupa),można też zwiedzać na własną rękę,w dowolnym tempie.
Mamerki
Tu z kolei mieściła się kwatera Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych. Został wybudowana w odległości 18km od kwatery głównej Hitlera. Teren kwatery to trzy strefy: "Fritz" (Fryderyk), "Quelle" (źródło) i."Brigitten Stadt" (miasto Brygidy).Bunkry na tym terenie są praktycznie niezniszczone.Ciekawostką jest możliwość zwiedzania ich w całości,od wewnątrz, z wykorzystaniem silnych latarek,które otrzymujemy razem z biletem przy wejściu.Jest również wieża widokowa skąd rozściąga się piękny widok na jezioro Mamry. Przy wejściu jest mini-wystawa niemieckiego umundurowania i wyposażenia wojennego zołnierzy armii niemieckiej.
