Zamki i strażnice Orlich Gniazd cz V

PKS Częstochowa – Siewierz. Poranek w Siewierzu, sobota zakupy….kto tu nie był….Pzyjeżdzajcie.

Już w XII wieku Siewierz był osadą targową, a od początku XIII w. siedzibą kasztelanii. Początkowo ośrodek grodowy znajdował się na południowy zachód od dzisiejszego miasta i zlokalizowany był wokół romańskiego kościoła pw. św. Jana Chrzciciela. Prawdopodobnie po najazdach mongolskich został przeniesiony w miejsce łatwiejsze do obrony. Dzisiaj stanowi ośrodek turystyczny, leżący w zapleczu aglomeracji górnośląskiej. Zachowane zabytki to barokowe kościoły datowane od XVI do XVIII wieku, a zwłaszcza ruiny gotyckiego zamku książąt śląskich, a następnie biskupów krakowskich – książąt siewierskich powstałego od XIV do XVI. Pod miastem zachował się romański Kościół św. Jana Chrzciciela w Siewierzu z I poł. XII wieku (według Jana Długosza datowany na 1144 r.). Ruch wypoczynkowy obsługuje także zbiornik Przeczyce, zalew powstały w wyniku spiętrzenia wód Czarnej Przemszy. Od lutego 2005 r. funkcjonuje Izba Tradycji i Kultury Dawnej obejmująca ekspozycje dawnego rzemiosła, rzeźby i rękodzieła artystycznego oraz tematykę historyczną związaną z dziejami księstwa siewierskiego i jego zabytków zamku.

Ruiny Zamku Biskupów Krakowskich. Historia zamku sięga najprawdopodobniej XII wieku, kiedy to stary gród siewierski zlokalizowany wokół kościoła pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela został przeniesiony w okolice obecnego Rynku, a w jego pobliżu powstała pierwsza drewniano-ziemna budowla obronna. Książęta bytomscy na początku XIV w. rozpoczęli w miejscu warowni budowę murowanego zamku w stylu gotyckim. W owym czasie zamek składał się z wieży ostatniej obrony - tzw. stołpu, zwieńczonego murami obronnymi i z budynku mieszkalnego. Biskupi krakowscy dążyli do nadania mu renesansowego wystroju poprzez wyburzenie stołpu oraz budowę skrzydła zachodniego i południowego, co nadało zamkowi charakteru rezydencjonalnego. Z biegiem czasu wzmocniono również funkcje militarne budowli poprzez budowę wieży ogniowej, barbakanu i murów obronnych, okalających zamek u jego podstawy. Obiekt został przystosowany do wykorzystania broni palnej, na stałe wyposażono go w 10 armat. Mury obronne oblewała fosa zasilana wodami z pobliskiej Przemszy. Zamek był wielokrotnie wykorzystywany militarnie w okresie wojen, jakie przetoczyły się przez te tereny w wieku XVII i XVIII. W czasie potopu szwedzkiego stacjonowały tutaj wojska Stefana Czarnieckiego, a podczas Konfederacji Barskiej - oddziały Kazimierza Puławskiego. Ostatnia większa przebudowa zamku miała miejsce pod koniec XVII w., gdy dobudowano skrzydło wschodnie i barokowy hełm na baszcie. Charakter obronno-rezydencjonalny nadany zamkowi przez kolejne przebudowy jest widoczny w ruinie do dziś. Zamek stanowi obecnie tzw. trwałą ruinę z zachowanym pełnym obwodem murów, wieżą bramną i zrekonstruowanym barbakanem. Przez ostatnie lata, systematycznie prowadzono intensywne prace remontowo-konserwatorskie, które nie tylko znacznie ograniczyły dalszą dewastację obiektu, ale także przywróciły mu część dawnego uroku. Powstała między innymi platforma widokowa wraz ze schodami w wieży bramnej zamku. Zrekonstruowano działający drewniany most zwodzony wraz z kładką dla pieszych. Ponadto: zabezpieczając przy tym jego oryginalne fragmenty, odbudowano i zabezpieczono kolejne części murów, przebudowano płytę nad piwnicą zamku z dostosowaniem stropu do użytkowania jako scena oraz odrestaurowano pomieszczenia piwniczne, w których umożliwiono ekspozycję odkryć archeologicznych. Zamek w Siewierzu jest obecnie najlepiej rozpoznawalnym symbolem miasta w województwie. Zamek i zielone tereny wokół stały się centrum kulturalno-rozrywkowo-rekreacyjnym. Organizowane są tu imprezy o szerokim zasięgu. Rozbudowywana jest również baza sportowo-rekreacyjna. W niedalekich planach władz jest również profesjonalna iluminacja zamku.

Inne zabytki Siewierza:

Kościół św. Jana Chrzciciela. Jest to jeden z najstarszych zabytków w woj. Śląskim. Wzniesiony został prawdopodobnie ok. 1140 r. Po runięciu sklepienia w 1639 r. wzmocniono ściany masywnymi przyporami i podwyższono szczyty. W 1696 r. wzniesiono barokową wieżyczkę na sygnaturkę, wykonano drewniany sufit i dobudowano kruchtę, W latach 50-tych naszego stulecia przeprowadzono prace konserwatorskie, odtwarzając sklepienie kolebkowe oraz usuwając elementy XVIII-wieczne. W 1993 r. przeprowadzono remont dachu, kładąc nowe poszycie z podwójnych gontów, Jest to kościół romański, orientowany; murowany z kamienia ciosowego, prostokątny, jednonawowy, z półkolistą absydą; przy zachodniej ścianie pozostałości empory; w absydzie fragmenty dwuwarstwowej polichromii romańskiej i gotyckiej, z nieczytelnymi scenami figuralnymi. Do wnętrza świątyni prowadzi uskokowy portal, zamknięty półkoliście z prostokątnym otworem wejściowym; dach dwuspadowy, pokryty gontem.

Kościół św. Macieja Apostoła. Kościół pochodzi z I połowy XV w. Obecny kształt świątynia uzyskała w latach 1782-1784, po rozbudowie. Przedłużono wówczas kościół w kierunku zachodnim o 5 m. Wzniesiono nową, jednowieżową fasadę, zbudowano kruchtę, skarbiec i jedną kaplicę od strony południowej. W wyniku przebudowy kościół otrzymał wygląd barokowo-klasycystyczny. Jest to kościół orientowany, jednonawowy, z węższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie; przy nawie prostokątne kaplice Matki Boskiej Różańcowej i Pana Jezusa Ukrzyżowanego; w głównym ołtarzu obraz patrona św. Macieja Apostoła. Na fasadzie kościoła portal barokowy kamienny, profilowany; ponad portalem drewniana tablica z dekoracją rokokową, monogramem i herbem biskupa Kajetana Sołtyka z datą 1783 r. Kościół otoczony jest murem, w którym znajdują się trzy bramy. Ozdobą murów jest trójarkadowa brama, zwana biskupią. W latach 1989-1995 kościół otrzymał nowe wieże i został pokryty blachą miedzianą Odnowiono także wnętrze kościoła, zmieniając jego wystrój.

Kościół św. Barbary i Walentego. Kościół szpitalny wybudowany w 1618 r. Kościół znajdujący się przy ul. Krakowskiej jest niewielki, jednonawowy, z półkolistą absydą; wewnątrz piękne ołtarze: główny z obrazem św. Barbary i Walentego z 1639 r., boczny barokowy z obrazem Matki Bożej Anielskiej oraz drugi boczny, także barokowy, z obrazem św. Antoniego; dach kościoła dwuspadowy kryty blachą; wieżyczka ma sygnaturkę kształtu barokowego, ośmioboczna z latarnią. W latach 1987-1995 sukcesywnie remontowano wnętrze kościoła kładąc posadzkę, nowe tynki oraz restaurując główny ołtarz.

Budynek Starej Gminy. Obok kościoła parafialnego znajduje się budynek murowany, w którym dawniej mieścił się urząd gminy i przedszkole. Budynek ten pochodzi z początków XIX w. Jest to budynek późnoklasycystyczny parterowy z facjatkami; dwutraktowy z sienią na osi. Posiada charakterystyczny dach mansardowy pobity gontem, W 1996 r. wyremontowany staraniem i ze środków Zarządu Miasta.

Kamienica w Rynku nr 22. Kamienica mieszczańska z XVIII w, Piętrowa z facjatką zwieńczoną falistym szczytem. Dach dwuspadowy kryty dachówką. Piwnice oraz jedno pomieszczenie na parterze przykryte sklepieniami kolebkowymi. W budynku tym w 1823 r. przebywał car Aleksander w czasie podróży z Werony do Warszawy. Obecnie mieści się tu restauracja.

Po zwiedzeniu Siewierza…wyruszyłem po okolicy…też pięknie.. i po 22 km zwróciłem do Siewierza, a potem do Cz-wa.