Piwnice - obserwatorium astronomiczne
Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu - placówka naukowa służąca obserwacji kosmosu, badaniom naukowym, popularyzacji wiedzy o wszechświecie. Jest częścią naukową Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kształcącą studentów Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Usytuowanie Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika mieści się ok. 10 km na północ od Torunia w Piwnicach. Jest to wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Łysomice. Obecnie z racji dużej rozbudowy Torunia staje się praktycznie jego przedmieściem.
Ze względów naukowych (wyeliminowania zakłóceń) stworzono strefę z akazu zabudowy w promieniu ok. 1 kilometra, choć i w tym kręgu znajdują się nieliczne budynki jednorodzinne. Na południe od Piwnic w odległości ok. 1,5 km znajduje się rezerwat przyrody Las Piwnicki o obszarze ponad 37 ha. Obserwatorium Astronomiczne założono w 1948, staraniem prof. Władysława Dziewulskiego i prof. Wilhelminy Iwanowskiej, pracowników naukowych toruńskiego uniwersytetu. W latach 50. i 60., w otaczającym dworek zabytkowym parku, zbudowano liczne budynki kryjące teleskopy optyczne, umieszczone w kopułach z rozsuwanymi dachami. W latach 90.
Obserwatorium uległo znacznej rozbudowie o jednostki (radioteleskopy) służące do badań radioastronomii. Był to największy w Europie Środkowej program badań astronomii i radioastronomii. Obserwatorium Astronomiczne UMK mieści się w zabytkowym dworze z końca XIX wieku. Do jego wyposażenia należą m.in. * teleskop Schmidta-Cassegraina o średnicy 90 cm, * teleskop Cassegraina o średnicy 60 cm. Obserwatorium posiada także dwa nowoczesne radioteleskopy: * Mniejszy z nich, o średnicy 15 m został oddany do użytku w 1979, * większy o średnicy 32 m w 1994 (jest to największy radioteleskop w Europie Środkowej).Oba radioteleskopy są częścią światowego systemu VLBI i pracują w międzynarodowej sieci obserwacji kosmosu. Obserwatorium można zwiedzać. Pracownikami Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika są wybitni astronomowie: * profesor Aleksander Wolszczan (ur. 1946) – polski astronom, odkrywca pierwszych planet spoza Układu Słonecznego, profesor UMK, wyróżniony Torunianin XX wieku. W 1991 przy pomocy radioteleskopu w Arecibo (Portoryko) odkrył 3 planety poza Układem Słonecznym. W 1992 otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za odkrycie pierwszego poza słonecznego układu planetarnego.
