Wokół Sandomierza

W czasie naszej podróży do Sandomierza poznaliśmy też jego okolicę, a w niej cenne zabytki i wspaniałych ludzi. Już śniadanie wprawiło nas w fantastyczny nastrój, bo odwiedziliśmy Anię i Jacka Przybyszów, ale o tym za chwilę.

Zabytki Skotnickich

Skotniki to wyjątkowa miejscowość, a to dlatego, że majątek pozostaje w rękach rodziny Bogoria Skotnickich już 800 lat, od XII wieku. To robi wrażenie. Stoi tu w cieniu starych drzew dwór z XVII wieku, którego właścicielami nadal są Skotniccy. Choć obecnie nie mieszkają w tej posiadłości, to nie chcą się zbyć majątku. Dworek szuka więc trochę pomysłu na siebie, trwa jego rewitalizacja i mam nadzieję, będzie kiedyś otwarty dla turystów, ciesząc się świetnością dawnych lat. We wnętrzu zobaczyć można jeszcze stary kominek i ciekawą ozdobę wykonaną w technice sgraffito. Tuż obok wznosi się gotycki kościół Św. Jana Chrzciciela w Skotnikach. Piękna jest to świątynia z cegły, we wnętrzu kryjąca niemałe ciekawostki, jak choćby cenne polichromie z około 1370 roku czyli z czasów powstania świątyni, bo ufundował ją w 1347 roku Jarosław Bogoria ze Skotnik. Uwagę przykuwają też coraz bardziej unikatowe, gotyckie sklepienia - gwiaździste i krzyżowo-żebrowe, a na zwornikach tych sklepień widnieją herby rodowe. Przy ołtarzu bocznym stoi chrzcielnica, w której chrzczeni byli wszyscy Skotniccy. Na trasie odwiedziliśmy też inne dzieło Skotnickich - romański klasztor w Koprzywnicy. Niewiele już obiektów romańskich zachowało się w Polsce, toteż warto pochylić się nad każdym z nich. Opactwo w Koprzywnicy to dawny klasztor cysterski. Do dziś zachowało się tylko jedno skrzydło całego założenia, ale kryje ono piękny kapitularz czyli miejsce zebrań zakonników. Ascetyczne, kamienne pomieszczenie robi niemałe wrażenie, z lapidarium tworzonym przez fragmenty kamiennych ozdób! Warto też wejść do okazałego kościoła pocysterskiego, z malowidłami na ścianach i bogatym, zdobnym wystrojem.

Klimontów Ossolińskich

Klimontów założył w 1604 roku Jan Zbigniew Ossoliński, na mocy przywileju królewskiego. Choć tutejsze zabytki sakralne pochodzą z czasów późniejszych niż te zbudowane przez Skotnickich, to nadal są ciekawe. Dość przytoczyć tu klimontowską kolegiatę z 1650 roku, która jako jedna z nielicznych w Polsce zbudowana jest na planie elipsy. Wygląda to niezwykle ciekawie. Całkiem niedaleko stoi kościół klasztorny Św. Jacka, nieco starszy od kolegiaty. Dziś funkcjonuje jako kościół letni. Mijając rynek natrafisz jeszcze na Synagogę, ta niestety nie jest dostępna dla turystów i niezagospodarowana, po prostu niszczeje. W takie upalne dni jak dziś, idealny jest zalew w Klimontowie, ale my nie skorzystaliśmy, bo na upał nie trafiliśmy.

Zamek Krzyżtopór

Trafiliśmy natomiast do Ujazdu, gdzie po raz czwarty już witał nas zamek Krzyżtopór - również dzieło Ossolińskich. A dzieło to wybitne i pełne symboliki, dziś zachowane w formie ogromnej, trwałej ruiny, dostępnej dla turystów. Jak my lubimy Krzyżtopór. Zwiedzać można go samodzielnie lub z przewodnikiem, po wytyczonych trasach, oznaczonych różnymi kolorami. A co z tą symboliką? Ano było tu 365 okien, 52 komnaty 52 i 12 sal, a całość otaczały 4 baszty. Dla koni przygotowano podziemne stajnie z marmurowymi żłobami i wielkimi zwierciadłami przy okienkach, by było jaśniej, zaś ponad jedną z sal pływały egzotyczne ryby w wielkim akwarium. Niestety Krzysztof Ossoliński nie nacieszył się zamkiem, bo zmarł rok po jego budowie, ale dziś my możemy wspominać jego świetność, wędrując po niezwykle ciekawych zakamarkach tej XVII-wiecznej twierdzy.

Sandomierski Szlak Jabłkowy

Wróćmy zatem do ludzi, którzy podobnie, jak wspomniane zabytki, decydują o atrakcyjności tego regionu. Powstał na Sandomierszczyźnie ciekawy szlak tematyczny - Sandomierski Szlak Jabłkowy, o długości około 200 km, którego uroki poznawaliśmy tego dnia. Jednym z obiektów Sandomierskiego Szlaku Jabłkowego jest właśnie Vege Point Ani i Jacka w Andruszkowicach. Jeśli myślisz, że nie można najeść się śniadaniem wegetariańskim, odwiedź to miejsce. Stół uginał się od pyszności, serio 🙂 Ale na jedzeniu nie poprzestaliśmy, rozmowy z właścicielami poszerzają horyzonty, nie tylko w temacie zdrowego żywienia, ale i kultury. Ania maluje, razem śpiewają, organizują Jarski Bieg o sandały Wincentego Kadłubka, w którym zwycięzcy otrzymują rzeźbione przez Anię sandały z gliny. Do tego organizują koncerty i aktywizują okolicznych mieszkańców. A wszystko to dzieje się w ich 100-letnim domu na wsi, wśród kwiatów, gdzie na strychu czeka wielki pokój gościnny. I my wysłuchaliśmy kameralnego koncertu Ani i Jacka, nie chce się stąd odjeżdżać 🙂 Inne obiekty Szlaku Jabłkowego, które mogę z czystym sercem Wam polecić to Willa Wojtasówka w Obrazowie, gdzie jedliśmy przepyszną szarlotkę i lekkie danie z udziałem jabłka czy Dwór na Wichrowym Wzgórzu w Przybysławicach, tutaj jedzenie tak lekkie już nie jest, bardziej tradycyjne, ale smakowite. Kaczka dosłownie rozpływała się w ustach. Sam dworek jest już atrakcją, bo to autentyczny zabytek, położony w pięknym miejscu. Odbywają się tu często koncerty. A jedliście kiedyś podpuszczkowe sery długo dojrzewające? My mieliśmy okazję na Dolnym Śląsku, ale i tym razem w Drygulcu odwiedziliśmy Pana Mariusza Małkiewicza i skosztowaliśmy jego Serów Sandomierskich. Są pyszne i zdrowe, a niektóre wręcz unikatowe, jak całkowicie czarny ser Zawisza Czarny z popiołem drzewnym i lukrecją czy ser Epokowy Krzemień Pasiasty - ser w paski! A jak sery, to i wino - w Winnicy Król w Radoszkach piliśmy m.in. pomarańczowe wino Bursztyn Chardonnay - cudnie wyglądało w tych okolicznościach przyrody, na wzgórzach, a wino to naprawdę nie byle jakie, tworzone w warunkach eko, niedawno zdobyło złoto na Carpatia Vinni. Winnica Król to również element Szlaku Jabłkowego.

Sandomierski Szlak Winiarski

Szlak Winiarski w okolicach Sandomierza liczy około 60 km i zrzesza około 10 winnic, które tworzą wyjątkowe wina, nawiązując do dawnych, średniowiecznych tradycji. Są to winnice w Sandomierzu, jak i w jego okolicach. Najdłużej zabawiliśmy w Winnicy Nad Jarem, w spokojnej miejscowości o ślicznej nazwie Złota, ładnie się to wszystko zgrało, bo zawitaliśmy tam o zachodzie słońca, gdy faktycznie było tam złoto 🙂 Czekały tu na nas spacer po winnicy, degustacja win z deską lokalnych serów, wędlin i domowym ciastem oraz świeżo oddane turystom pokoje gościnne. Miodzio! Każdy turysta może tutaj przeżyć taką przygodę. Widokami zachwyciła nas też Winnica Nadwiślańska, ulokowana na szczycie Gór Pieprzowych. Wspaniałe miejsce, pyszne wina, enoturystyka kwitnie.

Nasze filmy z tej podróży