Armenia 2013 - Zabytki Armenii
10.09.2013.
Przejazd na granicę Gruzji z Armenią do regionu Lori. Po drodze postój przy średniowiecznym monastyrze Haghpat z X-XIII w., będącym cennym przykładem architektury ormiańskiej. Kompleksy architektoniczne klasztoru Haghpat należy do najznamienitszych dzieł ormiańskiej architektury średniowiecznej. Przez ponad trzy wieki wzniesiono ponad dwadzieścia różnych kościołów i kaplic, cztery dobudówki, grobowce, wieże dzwonnicze, budynek akademii, skład ksiąg, refektarze, galerie, mosty i inne monumentalne obiekty, nie wspominając o niezliczonych pomieszczeniach mieszkalnych i gospodarczych. Główne zabudowania monasteru zostały zgrupowane dookoła świątyń, tworząc integralne architektonicznie organizmy. Większość sakralnych budynków jest zbudowana na planie krzyża i ma dobudówki w czterech narożnikach albo jest z rodzaju krytych kopułą holów. Budowle pierwszego typu to: kościół św. Grzegorza z 1005 r., który stracił swoją kopułę podczas rekonstrukcji w 1211 r pół. XIII w. Dobudówki (żamatun) są największym budowlami Haghpatu. Były przeznaczone na poranną i wieczorną posługę. Służyły również, jako grobowce dla wybitnych postaci i dla arystokracji. Zakrystia kościoła Nszana, najbardziej wybitna budowla Hagpatu, ma skomplikowane przestrzenne aranżacje. W oryginale był to mały sklepiony grobowiec królów Kjurikyd, wybudowany w 1185 r. To unikatowa budowla ze śmiałym systemem zadaszenia, nadającym wnętrzu cech przestronności i dostojności. Grobowiec rodziny Ukanian w Hagpacie (wczesny VIII w.) składa się z trzech dużych, prostokątnych kaplic, stojących obok siebie. Kaplice zastępowano piedestałami przeciętymi głębokimi niszami. Wieża dzwonnicza z 1245 r. w Hagpacie. Jej pierwsza kondygnacja została wykonana na planie krzyża, natomiast druga jest prostokątna z odciętymi narożnikami. Refektarz w Haghpacie, datowany na połowę XIII w., to jeden z najważniejszych świeckich zabytków Armenii. Dalszy przejazd do Dilidżan, miejscowości znanej z wyjątkowej architektury. Park narodowy Dilidżan chroni florę i faunę, w znacznej części zagrożoną wyginięciem lub znajdującą się pod ochroną. Odnotowano tu ponad tysiąc różnych gatunków roślin i 107 gatunków ptaków. Nazywany „małą Szwajcarią Armenii” Najciekawsza jest ulica Szarambeiana, niedaleko przystanku autobusowego, nazywana Starym Miastem Dilidżan. Mieszczą się przy niej liczne warsztaty rzemieślnicze, galeria oraz muzeum. Okoliczne chłodne, zielone lasy są również miłą alternatywą dla rozgrzanej w lecie Doliny Araratu. Zwiedzanie kościoła Matki Bożej w Haghartsin z X-XIII wieku. Wysoka szesnastościenna kopuła świątyni ozdobiona została wspaniałymi łukami, co dodaje jej wysokości i tworzy wrażenie lekkości. Przedstawiają dwóch mężczyzn w szatach mnisich, którzy wskazują na model kościoła, a także obraz gołębia z połowicznie rozpostartymi skrzydłami, umieszczonego pomiędzy nimi. Postój nad jeziorem Sevan. Na północno - zachodnim brzegu jeziora położony jest monaster Sewanawank. Legenda dotycząca tego kompleksu interpretuje nazwę klasztoru, jako Sew Wank. (Czarny Klasztor), ponieważ przybywali do niego grzeszący duchowni, skazani na banicję wyrokiem katolikosa. Panowały tu bardzo surowe zasady. Kobiety nie miały wstępu do monasteru. Sewanawank składa się z dwóch pro¬stych kościołów (pw. Apostołów i Matki Bożej) wybudowanych na półwyspie niedaleko miasta Sewan. Półwysep był wyspą (do teraz nazwa „wyspa" funkcjonuje wśród lokalnej społeczności do czasu, gdy Stalin polecił spuścić sporo wody z jeziora, wskutek czego jej poziom obniżył się ponad 30 m. Przyjazd do Erywania. Erewan jest stolicą Armenii i zarazem jej największym miastem. Położony nad rzeką Razdan, w dolinie Araratu, Erewan jest przemysłowym, kulturalnym i naukowym centrum Kaukazu.. Tutaj również znajduje się jeden z największych magazynów manuskryptów na świecie - Matenadaran. Nazwa Erewan pojawiła się w VII w. n.e., gdy miasto było stolicą Armenii pod rządami perskimi, ale badania archeologiczne wykazują, że twierdza wojskowa Erebuni stała w miejscu Erewanu już w VIII w. p.n.e. Położenie na skrzyżowaniu szlaków karawan podróżujących pomiędzy Europą a Indiami było już wówczas lokalizacją istotną pod względem strategicznym, z tego też powodu o Erewan ciągle toczyły się wojny, a samo miasto przez wieki znajdowało się pod kontrolą perską lub otomańską. Do początku XX w. Erewan był tylko trochę większym miasteczkiem z doma¬mi z glinianych cegieł oraz ogrodami, ale za czasów sowieckich rozwinął się tak, że w 1988 r., gdy schyłek Związku Radzieckiego był już widoczny, stanowił tętniące życiem, rozwinięte i atrakcyjne miasto. Wspaniały układ miasta - z parkami, obwodnicami i szerokimi alejami obsa-dzonymi drzewami – zaprojektowano w latach 20 i 30 XX w.
