Roztoczański Park Narodowy - serce Roztocza. Jakie atrakcje warto zobaczyć w RPN?

4.7

Roztoczański Park Narodowy leży na Roztoczu środkowym, w sercu malowniczej krainy, ciągnącej się wąskim pasmem od Kraśnika aż po Lwów. Sam Park ma dziś powierzchnię ponad 8.000 ha. To ostoja Konika Polskiego - potomka dzikiego tarpana. To dla niego głównie tu przyjechaliśmy,  bo to symbol Parku i wielki urok tych terenów. A wiesz, że teren Parku Narodowego w blisko 95% stanowią lasy? Niesłychanie piękne lasy. Szczególnie, gdy jesień ozłoci liście. Chyba jeszcze nigdy nie widzieliśmy takiego bogactwa różnorodnych grzybów. Odnajdziesz tu również cud Polski, czyli Zagrodę Guciów, cudowne źródła oraz wspaniałe widoki.

Historia Parku

Park powstał 10 maja 1974 roku, chroniąc najciekawsze i najcenniejsze przyrodniczo rejony przepięknego Roztocza w województwie lubelskim. Niegdyś były one lasami Ordynacji Zamojskiej, którą założył Jan Zamoyski - twórca Zamościa - idealnego miasta twierdzy. Początkowo Park obejmował 4800 ha, a dziś, po dwukrotnym poszerzaniu jego powierzchnia wynosi 8.483 ha. To wspaniałe, zielone obszary, będące oazą natury i spokoju, szczególnie po sezonie. Swoistą stolicą regionu jest Zwierzyniec, w którym czeka nie tylko Punkt Informacji Turystycznej, ale i Ośrodek Edukacyjno-Muzealny RPN.

Atrakcje w Roztoczańskim Parku

To jedno z piękniejszych miejsc przyrodniczych w Polsce. Oferuje możliwość aktywnego spędzania czasu na łonie natury, a także obserwację zwierząt, np. jeleni, koni czy ptaków. Spacer leśnymi ścieżkami bardzo pozytywnie wpływa na nasze zdrowie, a dodatkowo poprawia samopoczucie. I choć w przeważającej przewadze teren Parku to lasy, to można tu znaleźć również inne ciekawe atrakcje, a nawet zabytki. Zobacz atrakcje turystyczne, które nam udało się odwiedzić w tych okolicach!

Stawy Echo w Zwierzyńcu

To jedna z najsłynniejszych i najpiękniejszych atrakcji Parku. Składa się obecnie z 4 zbiorników, rozlewających się w Zwierzyńcu. Na miejscu czeka płatny parking, piaszczysta plaża i pomosty z tarasem widokowym. Latem bowiem stawy pełnią również funkcję rekreacyjną. Niestety utworzenie plaży uruchomiło procesy erozyjne, odsłaniając korzenie drzew, które przez to przypominają nieco baśniowe enty.

Po stawach pływają kaczki i łabędzie, można też tutaj spotkać czaple. Dojdziesz tutaj spacerując pętlą z parkingu głównego poprzez Bukową Górę. Na zimę woda ze stawów jest spuszczana.
Adres: ul. Plażowa, Zwierzyniec, wstęp bezpłatny

Wieża widokowa Rybakówka

Nad Stawami Echo, w tzw. Rybakówce, stanęła wieża widokowa, pozwalająca podziwiać zbiorniki z góry. Naprzeciw odnajdziesz wybieg charakterystycznych dla tego regionu koni. Co ciekawe, jak dowiedzieliśmy się od spotkanego mieszkańca, często przechadzają się one właśnie tutaj, po groblach między stawami.
Adres: ul. Plażowa, Zwierzyniec, wstęp bezpłatny

Rezerwat Bukowa Góra

To wzniesienie o wysokości 310 m n.p.m., na terenie obszaru ochrony ścisłej. Nieco za wzniesieniem znajduje się punkt widokowy na pobliskie tereny i położoną w malowniczym wąwozie wieś Sochy. Warto zobaczyć, a dodatkowo można zrobić tu piknik na ławach, pod wiatą. Na Bukową Górę dochodzi się po schodach, za zielonymi znakami ścieżki dydaktycznej. Z głównego parkingu, przez drewnianą bramę Parku, a dalej niezwykle malowniczy las. Aż roiło się w nim od niecodziennych grzybów i mchów.
Adres: wejście od ul. Plażowej, Zwierzyniec. Wstęp za biletem do Parku

Wystawa muzealna w Zwierzyńcu

Prezentuje florę i faunę regionu od zarania dziejów. Wystawy zwiedza się z audioprzewodnikiem, przechadzając się pomiędzy pomysłowymi diorami. A w nich dinozaury, niedźwiedzie, rysie i inne spotykane tu zwierzęta. Oczywiście są i konie, te siwe, jedyne słuszne w tym miejscu, ale je wolimy zobaczyć na żywo, bo nie jest to wcale trudne. Muszę przyznać, że wystawa zrobiła na nas pozytywne wrażenie.
Adres: ul. Plażowa 3, Zwierzyniec, wstęp płatny, parking płatny

Wieża widokowa Biała Góra

Biała Góra to przepiękny punkt widokowy. Najpiękniejszy w okolicy i gorąco go polecam! Dodatkowo stojąca tu drewniana wieża widokowa pozwala podziwiać bardzo szeroką panoramę na okoliczne wzgórza. Leży ona w samym sercu Parku i co tutaj jest rzadkością, nie porasta drzewami. Rozległe łąki otwierają piękne pejzaże. Tym bardziej jesienią, która dodaje lasom specjalnego czaru i ukazuje niezwykłą urodę tej pory roku. Pasące się krowy sprawiają, że jest sielsko. Punkt widokowy jest łatwo i szybko dostępny z parkingu.
Adres: Biały Słup, wstęp bezpłatny, parking bezpłatny

Sekretarzówka z wybiegiem koni w Kosobudach

Zobaczcie jakie cudne okazy spotkaliśmy w Sekretarzówce w Kosobudach. Podobnie jak wymarły tarpan, polski konik jest niewysoki, ma 130-140 cm w kłębie, jest myszato umaszczony, z czarną pręgą na grzbiecie. Tutaj w sezonie łatwo podejrzysz na wybiegu te zwierzęta. Są bardzo łagodne, można je karmić gałązkami, ale podobno bardzo lubią też chleb. My nie mieliśmy, ale jeśli weźmiecie ze sobą, na pewno chętnie podejdą!

A wiesz, że niemal do końca XVIII wieku tarpany leśne żyły dziko na wolności? Zostały odłowione i umieszczone nieopodal Biłgoraja. Tam hodowano je do 1808 roku. Później z powodu biedy zostały rozdane chłopom, a ci krzyżowali je ze zwykłymi końmi, zatracając czystość gatunku. Tak właśnie powstała nowa rasa konia, nazywana inaczej biłgorajskim.
Adres: Kosobudy 100 A, wstęp bezpłatny, parking bezpłatny

Czarny Staw

Czarny Staw to całkowicie zagubione w lesie oczko wodne. Rozlewa się niedaleko stawów Echo i jest zasilane wodami strumienia Świerszcz. Troszkę przypomniało nam to pejzaż sucharów z Wigierskiego PN. Żeby tu dojść, można zaparkować przy plaży.
Adres: Gościniec Florianiecki, Zwierzyniec

Rezerwat Szum

Znacie popularne Szumy nad Tanwią? My proponujemy zaciszną alternatywę - Rezerwat Szum (oba leżą poza granicami Parku). Tutaj na meandrującej rzece o tej samej nazwie powstała tama, z której spływają wodospady, a dalej rzeka wpływa do Tanwi właśnie. Miejsce jest bardzo urokliwe. Można zrobić tutaj pętelkę o długości około 3 kilometrów. To ścieżka przez niezwykle klimatyczny las. Porastają go łęgi i olchy oraz jodły i sosny. Czarowało nas tutaj bogactwo grzybów. To spacer niczym po pierwotnej puszczy, z szemrzącym potokiem, do którego powpadały drzewa staruszki, tworząc urokliwą gęstwinę kłód.
Adres: Górecko Kościelne, wstęp bezpłatny, parking bezpłatny

Zagroda Guciów

Do Zagrody Guciów przyjechaliśmy po jakichś 10 latach. Pamiętam, że bardzo podobało mi się to miejsce. Wcale się nie dziwię, gdyż na wejściu wita tabliczka, że miejsce powstało z pasji dwóch geografów. Swój swojego rozpozna! Zamiłowania twórców tłumaczą bardzo bogatą wystawę geologiczną, którą odnajdziemy w tym miejscu. Zadziwia, jak wiele ciekawostek i prawdziwych unikatów można tutaj podziwiać, a przy okazji posłuchać przewodnika. Kości dinozaurów, skamieniałości w postaci amonitów czy belemnitów, a nawet nowy gatunek z Polski - benetyt, czyli oryginalna roślina kopalna.

Perełkami są tu na pewno fragmenty meteorytów, wraz z największą dumą tego miejsca - meteorytem Zakłodzie. Został on odkryty na Roztoczu przez właścicieli zagrody Stanisława i Annę Jachymków. Spadł pod koniec XIX wieku, o czym rozpisywały się ówczesne gazety, ale 101 lat czekał na odnalezienie.

Prócz wystaw geologicznych są też wystawy etnograficzne, o których także bardzo ciekawie opowiada przewodnik: "Tutaj jest sukmana od stroju zamojskiego. Mamy strój zamojski, biłgorajsko-tarnogrodzki. Pewnym elementem nieodzownym stroju chłopskiego i codziennego były buty tyszowiaki. To jest wielka legenda. Mianowicie buty tyszowiaki są szyte tylko i wyłącznie w miasteczku Tyszowce. Do Tyszowiec stąd jeszcze jakieś 50 kilometrów. Buty ze skóry krowiej bardzo dobre, nie tylko na mróz, ale na błoto, na podmokły teren, i temu służyły. " Dodając, buty pasują jednakowo na lewą jak i prawą nogę, a według lokalnej legendy sam król Jagiełło zamówił aż 10 tys. par butów, szykując się do walki z Krzyżakami. 

Syn właściciela zorganizował tu również muzeum PRL-u, co dla nas, pamiętających te czasy, stało się sentymentalną podróżą do przeszłości. Jak sam widzisz, warto wstąpić do zagrody i nie dziwi fakt, że miejsce w 2017 roku zostało docenione nawet przez National Geographic, który uznał je za jeden z cudów Polski. Na miejscu czeka niewielka karczma oraz punkty z pamiątkami oraz lokalnymi produktami.
Adres: Guciów 19, wstęp płatny, parking bezpłatny

Wąwóz w Guciowie

Zachęceni przez właściciela Zagrody, którego przy okazji pozdrawiamy, pospacerowaliśmy jeszcze przez mało znany unikat. Kilkaset metrów od skansenu biegnie piękny wąwóz lessowy, całkiem podobny do tych w Kazimierzu Dolnym czy Sandomierzu. Jeżeli szukacie mniej popularnej alternatywy, nie ustępującej im urodzie, to serdecznie polecamy

Inne atrakcje w Parku i okolicy

• Kościół na wodzie i Staw Kościelny w Zwierzyńcu
• Browar w Zwierzyńcu
• Wieża Wierzchowiny - dostępna bezpłatnie, nie oferuje jednak spektakularnych widoków
• Ośrodek Hodowli we Floriance - dostępny do zwiedzania w sezonie, dojedziesz tu rowerem lub dojdziesz pieszo
• Izba Leśna we Floriance - czynna w sezonie poza poniedziałkami
• Wieża w Józefowie - dostępna bezpłatnie
• Kamieniołom w Józefowie - rozległy teren, po którym przyjemnie się spaceruje
• Kirkut w Józefowie - znajduje się za kamieniołomem, jest ogrodzony, ale furtka jest otwarta
• Zalew w Józefowie - rozlewa się w centrum miejscowości
• Cmentarz w Sochach - wieś została niemal doszczętnie spalona przez Niemców w 1943 roku. Była to kara za pomoc polskiemu ruchowi oporu. Zginęło wówczas co najmniej 181 osób. Przypomina o tym miejscowy cmentarz
• Kaplica na wodzie w Górecku Kościelnym -  jej rodowód sięga XVII wieku
• Cudowne źródełko o nazwie "Boża Łezka" w Górecku Kościelnym - każdy "w tej wodzie kto się obmyje z dobrą wiarą, od wszelkiej choroby będzie wolny"
• Aleja starych dębów w Górecku Kościelnym - pomnikowe dęby, z których najstarszy ma 5 wieków

Mapa atrakcji Parku

Zobacz najlepsze miejsca zaznaczone na mapie. To na pewno ułatwi Ci zaplanowanie Twojej trasy i zwiedzanie Parku.

Szlaki w Parku

To fantastyczne miejsce można zwiedzać na wiele różnych sposobów. Dla turystów pieszych przygotowano aż 13 ścieżek poznawczych, m.in. ścieżka po wydmie do stawów Echo, zielona ścieżka na Bukową Górę, Białą Górę czy ścieżka na Piaseczną Górę. Polecają się też inne szlaki turystyczne i ścieżki, które mogą służyć rowerzystom czy narciarzom biegowym, jak ta do Wzgórza Polak, rowerowa do Florianki czy do Wojdy.

Można też zorganizować przejażdżkę zaprzęgiem konnym z tutejszej hodowli zachowawczej koni. Przez teren Parku można też przejechać samochodem, ale z pewnością ciekawiej będzie płynąć kajakiem po rzece Wieprz.

Zwiedzanie Roztoczańskiego Parku

Wstęp na teren Roztoczańskiego Parku Narodowego jest odpłatny. Bilety można nabyć np. w punkcie IT w Zwierzyńcu, albo online. Również odpłatnie można korzystać z parkingów oraz zwiedzać Ośrodek Edukacyjno-Muzealny (czynny przez cały rok codziennie prócz poniedziałków) i Izbę Leśną we Floriance.

Przyroda Roztoczańskiego Parku Narodowego

W zielonym świecie roztoczańskich lasów boru jodłowego i buczyny karpackiej swój dom odnalazło duże bogactwo gatunków roślin oraz zwierząt. Lasy zajmują 8.102 ha, co stanowi około 95 % powierzchni Parku. Doliczyć się tu można aż 400 drzew pomnikowych.

Flora Parku

Zbiorowiska leśne tworzone są głównie przez drzewostany buczyny karpackiej, z pięknie wyzłoconymi bukami jesienią oraz zielonego, wyżynnego boru jodłowego z jodłą, świerkiem czy sosną. Flora Parku jest bogata. W lasach spotkasz ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, a wśród nich pięknie kwitnący czosnek niedźwiedzi czy rzadkie storczyki, m.in. kwitnący na biało buławnik mieczolistny czy buławnik czerwony, o intensywnych kwiatach różowych. Ciekawy jest też orlik pospolity, którego ostroga wygięta jest w kształcie orlego szponu. Nas zafascynował fakt, że w Parku można spotkać aż 1100 gatunków grzybów. Faktycznie wyrastały nam pod nogami niemal na każdym kroku, kiedy jesienią przemierzaliśmy jego ścieżki. Gwiazdą w tym względzie stał się dla nas gwiazdosz. Rzadki i zagrożony wyginięciem gatunek z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin.

Fauna Parku

Równie bogata jest fauna. W Parku naliczono ponad 3600 gatunków zwierząt, w tym typowe zwierzęta leśne. Z dużych ssaków na obszarze Roztoczańskiego Parku Narodowego występują: jelenie, sarny, dziki, wilki, rysie, lisy, borsuki i kuny. W dolinie rzeki Wieprz, na dobre zadomowiły się bobry. Do Parku sprowadzono też koniki polskie będące potomkami tarpanów.

W Parku żyją bardzo ciekawe gatunki ptaków, np.: orlik krzykliwy, trzmielojad, bocian czarny, czy pliszka górska. Okoliczne lasy stały się też ostoją dzięciołów - zielonosiwego, średniego i białogrzbietego. Gady reprezentują jaszczurki, żmija zygzakowata, zaskroniec, a nawet rzadki żółw błotny wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Wśród płazów najciekawsze okazy to: kumak nizinny, traszka grzebieniasta i rzekotka drzewna. Oczywiście najbogatszy jest świat owadów. Samych chrząszczy naliczono tu ponad 2000 gatunków.

Symbol RPN

Symbolem Parku jest konik polski. To obecnie jedyna autentycznie rodzima rasa polskich koni. Nazwę wprowadził prof. Tadeusz Vetulani, który przyczynił się do ocalenia tego potomka dzikich tarpanów. Hodowla koników polskich w RPN rozpoczęła się w 1982 roku i była to najpewniej pierwsza na świecie hodowla zachowawcza. Ośrodek Hodowli Zachowawczej z hodowlą stajenną znajduje się we Floriance, ale dodatkowo w sezonie te charakterystyczne konie podziwiać można na wybiegach w Rybakówce w Zwierzyńcu czy w Sekretarzówce niedaleko Białej Góry.

A czymże jest Roztocze?

Roztocze to kraina wzniesień, rozciągająca się na długości 180 kilometrów. Sięga od Kraśnika aż do Lwowa. Jest przy tym niezwykle wąska, bo w najszerszym miejscu ma zaledwie 32 kilometry. Tutejszy Park stanowi więc zaledwie skromny jej wycinek. Ale bardzo malowniczy i piękny, a przy tym niezwykle cenny. To bardzo ważna forma ochrony przyrody, bez której nie bylibyśmy w stanie zachować natury w jej obecnym kształcie i różnorodności!

Spacerownik po wybranych parkach

W zaplanowaniu wizyty w RPN z pewnością pomoże „Spacerownik”, który możesz pobrać tutaj. Znajdziesz tu wiele ciekawych pomysłów na wycieczki. Spacerownik mówi też o innych parkach w Polsce, jak Biebrzański,  Słowiński, Wigierski, Magurski czy Świętokrzyski PN.

Artykuł powstał we współpracy z PGE Polską Grupą Energetyczną, która wspiera RPN.

Film o Roztoczańskim PN

Zapraszamy na naszą filmową relację z tego pięknego zakątka Polski!

RPN w naszych mediach społecznościowych

Zobacz nasze Posty o RPN na Facebooku i Instagramie, które spodobały się naszym Czytelnikom. Warto przeczytać ich komentarze, a jeśli chcesz więcej info od nas, zaobserwuj nasze Profile na FB i IG !

Informacje praktyczne

Park udostępniany jest od świtu do zmierzchu
Poruszać można się tylko po wyznaczonych szlakach i ścieżkach

Ośrodek Edukacyjno-Muzealny RPN
ul. Plażowa 3, Zwierzyniec,
Czynny codziennie prócz poniedziałków: IV-X 9.00-17.00 (ostatnie wejście o 16.00), XI-III 9.00-15.00 (ostatnie wejście o 14.00)

Izba Leśna RPN we Floriance
Górecko Stare 105, Józefów
Czynna w sezonie turystycznym

Roztoczański Park Narodowy - Punkt Informacji Turystycznej
ul. Plażowa 3a, Zwierzyniec
tel. 84/ 677-20-25
www.roztoczanskipn.pl
Czynna codziennie: IV-X 8.30-16.30, XI-III 8.30-15.00

Noclegi w Roztoczu

Mapa z zaznaczonymi atrakcjami