Ponidzie. Atrakcje, które warto zwiedzić
Ponidzie to malownicza, zaciszna dziś kraina leżąca w połowie drogi między Krakowem a Sandomierzem, z tymi ośrodkami od wieków związana. Leży obecnie na terenie województwa świętokrzyskiego, na terenie Niecki Nidziańskiej, nad środkową i dolną Nidą, a rozciąga się od Chęcin na północy po Nowy Korczyn na południu. Główne ośrodki Ponidzia to Pińczów, Busko Zdrój oraz Jędrzejów.
Zabytki na Ponidziu
Architektonicznym symbolem Ponidzia jest kolegiata w Wiślicy. To piękna, średniowieczna budowla, która w swych podziemiach kryje relikty dwóch wcześniejszych, romańskich kościółków. Zwiedza się je w ramach Muzeum w Wiślicy. To unikat w skali kraju, tym bardziej, że obok podziwiać też można ruiny kolejnego romańskigo kościółka z domniemaną misą chrzcielną Wiślan, starszą niż ta na Ostrowie Lednickim. Gotycki kościół w Wiślicy, choć efektowny i coraz bardziej sławny, to tylko jeden wśród wielkiej mnogości gotyckich świątyń w tym regionie. To zachwycające, jak wiele pięknych i wiekowych kościołów się tu ostało, choćby kościół w Chotlu Czerwonym z połowy XV wieku fundacji Jana Długosza, kościół w Zborówku z podobnego okresu, prawie 100 lat starszy kościół w Gorysławicach. Zachwycają też dwa stare i potężne kościoły w niewielkim przecież Nowym Korczynie oraz fara w Stopnicy - ulubionym grodzie króla Kazimierza Wielkiego, który to ją ufundował w 1362 roku. W Chotelku koło Buska natomiast zachował się renesansowy kościół drewniany z XVI wieku.
Te wszystkie wspaniałe obiekty sakralne na Ponidziu objęte są tzw. Skarbcem Świętokrzyskim - Szlakiem Architektury Drewnianej i Średniowiecznej, który liczy około 500 km długości i obejmuje ponad 30 kościołów.
Ale nie tylko świątyniami Ponidzie stoi. W Wiślicy uwagę przykuwa gotycki Dom Długosza, w Busku serce raduje wspaniałe Sanatorium Marconi z XIX stulecia, wzorowane na rzymskich obiektach, z efektowną koryncką kolumnadą. Ładny, choć bardzo zmieniony jest zamek królewski w Stopnicy. Warto też odwiedzić Pałace Wielopolskich - w Pińczowie i Chrobrzu.
Atrakcje na Ponidziu
Również i atrakcji na Ponidziu nie brakuje. Jedną z popularniejszych aktywnych form wypoczynku są tutaj spływy kajakowe piękną, meandrującą Nidą. Przystań kajakowa fajnie zagospodarowana znajduje się m.in. w Chrobrzu. Między Pińczowem a Jędrzejowem kursuje wąskotorowa Ciuchcia Ponidzia, a po Busku Zdroju i okolicach jeżdżą elektryczne, kolorowe pojazdy Słonecznego Ekspresu. Opuścić na południe Ponidzie z kolei możemy dzięki przeprawie promowej w Nowym Korczynie. To już przeprawa przez Wisłę.
Niezapomnianą atrakcją dla dzieci na Ponidziu jest Europejskie Centrum Bajki w Pacanowie, na każdym kroku związanym z Koziołkiem Matołkiem Kornela Makuszyńskiego. Dzieciom i nie tylko spodobają się zbiornik wodny w Radzanowie, Baseny Mineralne w Solcu Zdroju czy Ogród na Rozstajach w Młodzawach Małych.
Przyroda Ponidzia
Ponidzie słynie z gipsów i to właśnie te skały warto podejrzeć na geologicznych odsłonięciach to tu, to tam. Najefektowniejsze odsłonięcia gipsów spotkałam w Chotlu Czerwonym, niedaleko kościoła, w Rezerwacie Przęślin, gdzie masowo oglądać można tzw. Jaskółcze Ogony. Pięknie skrzą się w słońcu! Przy samym kościele znajduje się natomiast Grota Kryształów Gipsowych.
Mniejsze odsłonięcia jaskółczych ogonów zobaczyć też można w planowanym rezerwacie Zimne Wody w Busku Zdroju. Tutaj też występuje roślinność kserotermiczna i sucholubna oraz wypływy z krasowiejących skał zimnych źródeł. W Wełczu natomiast, niedaleko Buska, podziwiać można fantastyczne drzewo stanowiące pomnik przyrody. To Sosna na Szczudłach, nazwana tak, gdyż jej skomplikowany system korzeniowy wystaje ponad powierzchnią ziemi, niby szczudła czy nogi, tylko bardzo liczne i grube. Stało się tak z powodu eksploatacji piasków, które częściowo wyciągnięte przez człowieka, a częściowo wywiane przez siły natury odsłoniły to, co zwykle jest pod ziemią, dając niesamowity widok.
Noclegi w Ponidziu
Mapa z zaznaczonymi atrakcjami
